برگزاری پنل تخصصی همایش "ارتقای شفافیت و نقش آن در سلامت اداری و مبارزه با فساد" با همکاری علمی جهاد دانشگاهی

 به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه این جلسه که با مدیریت آقای دکتر عبدالرضا حاجیلری، مدیرکل راهبری و پژوهش معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی، در محل سازمان بازرسی کل کشور برگزار می شد پس از مباحث مقدماتی با سخنرانی مهندس نقی عسگری و دکتر حسین منتی ، از اعضاء هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی،  ادامه و با پرسش و پاسخ و طرح مباحث از طرف چند تن از حضار به پایان رسید.

در ابتدا دکتر حاجیلری ، بحثی اجمالی در خصوص نقش شفافیت در مبارزه با فساد و حاکمیت خوب مطرح ، و بر اهمیت برگزاری همایش و نشستها در این زمینه پرداختند.

مهندس عسگری در ادامه  ارائه ای با عنوان " شفافیت و تعارض منافع" داشتند که شامل سه بخش شفافیت و تعارض منافع(مبانی، انواع و رویکردهای مدیریتی)، تجربیاتی از ایران و سایر کشورها و توصیه های سیاستی بود. ایشان در بخش اول  به تعابیر غالب از تعارض منافع و شفافیت در قالب رویکرد پیشگیرانه از فساد اشاره کرده و ضمن ارائه انواع تعارض منافع ، به تحول در مفهوم شفافیت پرداختند. شفافیت بعنوان ابزار پیشگیرانه برای مبارزه با فساد یا افزایش اعتماد ، شفاقیت بعنوان الگویی در اداره کشور یا سازمان و شفافیت  بعنوان بخشی از هر سیاست و خط مشی در هرکشور یا سازمان ، خط سیری بوده است از ابتدای شکل گیری این مفهوم در ادبیات جهانی طی شده است.

ایشان در بررسی تجریه ایران به نقش مقوله "عدم شفافیت و ارائه اطلاعات" در شکلگیری  زمینه های انواع  تعارض منافع (روابط پساشغلی، اشتغال همزمان ، ارتباطات خویشاوندی و.....) در یک سازمان عمومی در ایران اشاره داشتند. در بررسی تجارب جهانی نیز به تجربه کره جنوبی در مدیریت تعارض منافع و ارتقاء شفافیت و تجاربی از آرژانتین و اوگاندا پرداختند.

در بخش نهایی نیز توصیه های برای ارتقاء شفافیت در نظام اداری ایران ، به ترتیب با اولویت آغاز از سطوح کلان، نهادی، سازمانی ، فردی و اجتماعی و بین المللی ، مطرح نمودند:

• ارتقاء کیفیت داده:  تولید داده های استاندارد برای 1-مخاطبین مختلف 2-از حوزه پرریسک (استخدام و ترفیع، خرید و تدارکات ، واگذاری و فروش و....)
• رصد و انتشار داده ها: پایش و رتبه بندی سازمانها و....
• تسهیل ورود مفسرین و حمایت از ایشان (سمن ها و جوامع دانشگاهی):  قانونی و ادراکی 
• حمایت از افشاء کنندگان (داخلی و خارجی):  قانونی و ادراکی
• مجازات متخلفین: تشویق و مجازات 

در ادامه نشست،  آقای دکتر حسین منتی از گروه مدیریت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ، سخنرانی خود را با عنوان " گزارشگری فساد و شفافیت"  در سه محور 1-گزارشگری فساد و نقش آن در شفافیت و مقابله با فساد 2-چگونگی حمایت از گزا شگران فساد  با اشاره به یک مطالعه موردی در ایران و 3-طراحی نظام مطلوب گزارشگری فساد،  مطرح کردند.

ایشان با اشاره به تفاوت های حقوقی عبارت افشاگری و گزارشگری فساد، به نمونه مصوبات موجود در زمینه افشاگری در نظام اداری ایران اشاره کردند. ابهام در نحوه و افشاء هویت گزارشگر و ارقام بسیار نازل پاداش گزارشگری از جمله نکات مورد تاکید ایشان بود. تعلق 3 درصد میزان فساد کشف شده به گزارشگر با تعیین سقف یک میلیارد تومان که در دستورالعمل یک سازمان برای افشاگری عنوان شده است چیزی در حد مزاح در فرایند مبارزه با فساد است ، چراکه هزینه های اجتماعی و ابهامات موجود در زمینه میزان حمایت از گزارش کننده در مقابل پاداش مورد انتظار، انگیزه قوی ای برای گزارشگری ایجاد نمی کند.

ایشان در ادامه با استناد به داده های آماری ، به اثربخشی استفاده از گزارشگری بعنوان روش اصلی مبازره با فساد ، اشاره داشتند. در شرایطی که سازمانهای نظارتی در کشف حدود 3 درصد از فسادهای مالی نقش داشته اند گزارشگری، کشف کننده ی حدود 50 درصد از فسادها بوده است. ایشان با اشاره  به چند نمونه معروف جهانی از فسادهای بزرگ که در ابتدا با گزارش گری کشف شده اند ، اثرگزاری قوانین تشویقی و حمایتی از گزارشگری را با استناد به تجربه  ایالات متحده مطرح کردند.

در انتهای ایشان به رغم ضیق وقت در بخش ارائه پنل، محورهای کلی نظام مطلوب گزارشگری فساد در یک سازمان را مطرح کردند.