نشست پژوهشی در زمینه ابعاد و پیامدهای اجتماعی مسکن مهر برگزار شد.
نشست پژوهشی در زمینه ابعاد و پیامدهای اجتماعی مسکن مهر برگزار شد.
نشست پژوهشی در زمینه ابعاد و پیامدهای اجتماعی مسکن مهر برگزار شد.
نشست تخصصی ارائه نتایج طرح پژوهشی در زمینه ابعاد و پیامدهای اجتماعی مسکن مهر در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با حضور جمعی از کارشناسان و مدعوین از دستگاه‌های مرتبط و مسئولان و محققان جهاد دانشگاهی برگزار شد.
این طرح که با تمرکز بر نمونه‌های مسکن مهر استان البرز ( شهرک ابریشم، شهرک ماهدشت و شهرکهای ایرانخودرو، فاز۴ ، بوستان، ارم و گلهای شهر جدید هشتگرد) در زمستان ۱۳۹۶ صورت گرفته است به طور خاص وضعیت شهرکهای مورد مطالعه را در زمینه ۹ بُعد اجتماعی و اقتصادی، بررسی کرده و ضمن شناسایی مسائل و مشکلات موجود ، تصویری از مسائل اجتماعی محتمل آتی این شهرک‌ها را نیز ارائه کرده است. در بخش نهایی این مطالعه پیشنهاداتی به تفکیک حوزه‌های ۹گانه برای اصلاح و پیشگیری از مسائل اجتماعی، پیشنهاد شده است.
در ابتدای نشست ریاست پژوهشکده علوم توسعه پژوهشگاه، جناب آقای مهندس رازانی، ضمن خیرمقدم به حضور مهمانان ، مشخصات کلی این مطالعه را ارائه نمودند. سپس مجری طرح (آقای مهندس عسگری) ضمن ارائه کلیات و روش‌شناسی طرح، نسبت به ارائه برخی از نتایج تفصیلی طرح اقدام نمودند.
ایشان در ارائه کلیات بر این نکته تصریح داشتند که طرح مسکن مهر ، به رغم اینکه در ابتدای امر با عرضه مسکن ارزان قیمت به طیفی از شهروندان ، زمینه کنترل قیمتها و رضایتمندی نسبی را فراهم کرده بود با گذشت زمان و به موازات افزایش سطح انتظار ساکنان و عدم تامین زیرساختها و خدمات رفاهی (عدم تبدیل شدن به عرضه بالفعل مسکن با توجه به خالی بودن حدود نیمی از مساکن مهر) ضمن از دست دادن اثربخشی در بازار مسکن که این روزها با افزایش سرسام آور قیمت مسکن در شهرهای مادر به وضوح دیده می شود، بستری برای تمرکز فقر و شکل‌گیری آسیبهای متعدد اجتماعی و حتی امنیتی را فراهم کرده است که در صورت بی‌توجهی و عدم پیشگیری ، ممکن است بسیار دیر شود. ایشان توضیح دادند که این مطالعه به ابعاد کمتر پرداخته شده‌ی مسکن مهر یعنی مسائل و ابعاد اجتماعی موجود و آینده‌ی قابل پیش‌بینی مسکن مهر ، پرداخته است.
در ادامه ایشان به تفصیل برخی از نتایج مطالعه و پیشنهادات طرح را به تفکیک حوزه‌های ۹ گانه زیر ارائه نمودند:
- مسکن
- آموزش
- اشتغال و وضعیت اقتصادی
- زیرساختهای اجتماعی
- کیفیت محله
- هویت و حس مکان
- سرمایه و اختلاط اجتماعی
- حرکات جمعیت
- مشارکت
در جمع‌بندی این تحقیق ، مهندس عسگری بر ناتمام بودن برنامه مسکن مهر ، حتی بعد از تکمیل مساکن و زیرساختها و ضرورت تداوم حمایت از مسکن مهر در قالب بسته‌های حمایتی و تشویقی تاکید داشتند و پیشنهادات ارائه شده را نیز در قالب بسته حمایتی مطرح نمودند.
در بخش دوم نشست برخی از شرکت‌کنندگان در جلسه ، شامل آقایان دکتر بابائی (معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده فرهنگ و هنر)، آقای دکتر زنگانه (استاد دانشگاه خوارزمی) ، خانم رمضانی (کارآفرین و خیّر ساکن در مسکن مهر فاز ۴ شهر جدید هشتگرد) ، خانم دکتر میرمحمدی (مسئول بخش اجتماعی شرکت عمران شهر جدید هشتگرد)، آقای مهندس ابراهیمی (نماینده معاونت اقتصاد مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی) ، آقای نقشینه (خیّر و عضو هیئت امنای شهرک ایران خودرو شهر جدید هشتگرد) و... به ایراد نقطه نظرات خود در زمینه طرح مذکور و به طور عام در خصوص مسکن مهر پرداختند.
نشست مذکور با توضیحات مجری (مهندس عسگری) در خصوص برخی از مباحث مطرح از طرف حضار، به پایان رسید.
چکیده طرح
مسکن مهر نام مجموعه‌ای از پروژه‌های توسعه مسکن است که در مقیاس بسیار بزرگ از سال ۱۳۸۶ در کل کشور آغاز و تا کنون (۱۳۹۶) ، ساخت دو میلیون و ۳۰۲ هزار (بیش از ۹ درصدکل واحدهای مسکونی کشور) واحد مسکن را هدف گذاری کرده است. در استان البرز که نمونه موردی این مطالعه است برنامه‌ریزی برای ساخت ۱۱۳ هزار واحد شده است.
برنامه‌ریزی سریع و آغاز به ساخت در مقیاس بسیار بزرگ، مسائل متعددی اعم از مسائل کلان مالی، کمبود شدید زیرساختی، مسائل زیست‌محیطی و تبدیل اراضی کشاورزی و مسائل اجتماعی و اقتصادی را برای طیف وسیعی از متقاضیان و نظام برنامه‌ریزی و مدیریت کالبدی کشور به وجود آورده است.
این مطالعه درصدد تعمیق شناخت و چاره‌جویی در حوزه مسائل اجتماعی ناشی از توسعه مساکن مهر در وضع موجود و آینده قابل پیش‌بینی است. مسائل اجتماعی شامل طیف وسیعی از مباحث، همچون تمرکز فقر و طرد اجتماعی گروه‌های کم‌درآمد، کاهش کیفیت زندگی، ناامنی و افزایش جرم، توسعه اقتصاد غیررسمی و ایجاد فضاهای بی‌هویت می‌شود.
روش مطالعه از نوع ارزیابی است. الگوی ارزیابی که بر اساس مطالعات نظری پیشنهاد شده است در نه حوزه و ۱۰۶ متغیر و بر مبنای سطح نیازها (نیازهای پایه، میانی و غائی) ساختار یافته است. ارزیابی بوسیله متغیرها پایداری اجتماعی در دو محدوده مطالعاتی و ۵ نمونه مسکن مهر استان البرز (در نمونه شهرجدید هشتگرد شهرکهای ایرانخودرو،فاز ۴ و بوستان-ارم-گلها و در نمونه منفصل از شهر مادر دو شهرک ماهدشت (البرز) و شهرک ابریشم) صورت گرفته است. اما بواسطه محدودیتها و عدم دستیابی به داده‌های مستند، ارزیابی عملاً ، بر اساس ۸۷ متغیر صورت گرفت. داده های مرتبط با هر حوزه با استفاده از ابزار پرسشنامه (۷۲۰ پرسشنامه - ۴۰ متغیر)، مشاهده و اسناد (۱۶ متغیر)، مصاحبه و اسناد (۲۸ متغیر) و پرسشنامه ،مصاحبه و اسناد (۳ متغیر) جمع آوری شد و بر مبنای آستانه‌های تحلیلی رایج در ارزیابی اثرات اجتماعی SIA ، استانداردهای شهری مصوب شورایعالی شهرسازی و معماری و در برخی از متغیرها بر اساس ادارک ساکنان مورد تحلیل قرارگرفت که در واقع سطح پایداری اجتماعی در دو محدوده مذکور را به صورت مستقل نشان می‌دهد.
نتایج کلی ارزیابی مطالعه نشان داد برنامه مسکن مهر فقط در زمینه تامین مسکن و سرپناه، به نتایج به سختی قابل قبول دست یافته است اما در ابعاد مختلف ایجاد اجتماع محله‌ای پایدار (هشت بعد دیگر مخصوصاً در زمینه اشتغال و وضعیت اقتصادی و زیرساخت های اجتماعی) ، ناموفق و یا بسیار ناموفق بوده است. یعنی به استناد نتایج این مطالعه می‌تواند عنوان کرد که مسکن مهر فقط سرپناه (تا حدود زیادی موقت) ساخته است و نه مسکن در تمامی ابعاد آن. جمع‌بندی تیم تحقیق بر ناتمام بودن برنامه مسکن مهر ،حتی بعد از تکمیل مساکن و زیرساختها و ضرورت تداوم حمایت از مسکن مهر در قالب بسته‌های حمایتی و تشویقی بوده است که پیشنهادات ارائه شده در انتهای این گزارش (۳۲ راهبرد) محورهای آن را به تفکیک حوزه‌های ۹گانه نشان می‌دهد.
نظر شما :