بررسی کارنامه گسترده جهاددانشگاهی در طول دفاع مقدس/ طراحی قطعات نظامی و ارتقاء توان دفاعی در کنار برگزاری برنامه‌های فرهنگی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، سید حمیدرضا رئوف عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی به مناسبت هفته دفاع مقدس با اشاره به  اجرای پروژه تاریخ شفاهی «بررسی نقش و عملکرد جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس» در گروه الهیات پژوهشکده علوم انسانی پژوهشگاه گفت: در طول هشت سال جنگ تحمیلی، مفهوم جهاد انقلابی در جهاد ایثار و ایستادگی، جهاد مقاومت، جهاد علمی و مفاهیم دیگری ازاین‌دست متجلی شد و سبب شد تا نهادهای انقلابی دوشادوش دیگر نهادهای مستقیم درگیر در جنگ به خدمت و ایستادگی بپردازند.

وی بابیان اینکه جنگ در هر ملتی با مفاهیم هویتی، دینی و فرهنگی گره می‌خورد و این واقعه به دلیل جوانب متعدد آن، کلیت جامعه را به خود مشغول می‌سازد ادامه داد: انقلاب اسلامی که با محوریت مقابله با ظلم‌ستیزی و حکومت جابرانه رشد کرده و بالنده شد، در سال‌های اول پس از پیروزی، با واقعه جنگ روبرو شد که به شکلی تحمیلی و تخاصم‌جویانه از سوی عراق بر جامعه و حکومت اسلامی و انقلابی تحمیل شد.

این عضو هیأت علمی پژوهشگاه با اشاره به اینکه این نهاد که حلقه وصل فرهنگ انقلابی و دانشگاه بود نیز سهم خود را در دوران دفاع مقدس ادا نمود و در این عرصه حضور یافت و توانست با تلاشی بی‌وقفه به نتایج چشم‌گیری دست یابد گفت: توجه به نقش و عملکرد جهاددانشگاهی در دفاع مقدس، مستلزم توجه به جوانب متنوعی است. ازجمله حیثیت علمی دفاعی که جهاددانشگاهی به‌عنوان رویکرد غالب خود نسبت به جنگ اتخاذ کرده بود. این رویه مشتمل بر دو حوزه دفاع سخت و نرم است که حوزه دفاع سخت از تهیه و طراحی قطعات نظامی تا تولید و ارتقاء توان دفاعی در برابر دشمنان را شامل می‌شد. در کنار این مشارکت‌ها، تلاش در جهت مدیریت و اقدام مؤثر در جنگ نیز در برنامه‌های این نهاد قرار داشت، لذا در کنار اقدامات عینی، تلاش جهادگران در عرصه‌های مختلف دفاعی نیز لازم به توجه است.

وی با اشاره به اینکه پرداختن به این اقدامات، علاوه بر ارج نهادن به همت جهادگران و گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان، ثبت و انتقال تجارب ارزشمندی است که در اوج محدودیت‌ها و کمبودها و تنها به لطف الهی و عزم و اراده جهادی و انقلابی میسر شده است گفت: با توجه به این جایگاه ویژه و کسب اندوخته‌ها و مطالعات علمی در حوزه پژوهش در دفاع مقدس و ارتباط با نهادهای پژوهشی و انقلابی در حوزه دفاع مقدس (مانند: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بنیاد شهید) در گروه الهیات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی، احساس نیاز شد تا توجه ویژه‌ای نسبت به بررسی عملکردها و نقش برجسته جهاددانشگاهی در طول دفاع مقدس صورت گیرد.
رئوف ادامه داد: هم‌چنین، توصیه‌های رییس جهاددانشگاهی مبنی بر تنظیم گزارش جامعی از جوانب متعدد نقش و عملکرد جهاد در دوران دفاع مقدس، سبب شد تا اقدام به پژوهشی علمی با عنوان «بررسی نقش و عملکرد جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس» در حوزه تاریخ شفاهی در گروه الهیات پژوهشگاه علوم انسانی جهاددانشگاهی صورت گیرد.

عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه بابیان اینکه در این راستا پس از پژوهش‌ها و مطالعات گسترده، در فاز اول این طرح کلان، 9 واحد جهاددانشگاهی (گروه علوم انسانی دفتر مرکزی؛ صنعتی شریف؛ علم و صنعت؛ امیرکبیر؛ علوم پزشکی؛ تهران؛ خوزستان؛ کرمانشاه و صنعتی اصفهان) بررسی شد و سطوح متعدد اقدامات و تلاش جهادگران این بخش‌ها در چهار سطح الف) مواجهه با جنگ و تجاوز به خاک ایران، ب) خودسازی و بازسازی مأموریت‌ها در غالب کمک به جریان دفاع از تمامیت کشور، ج) شکوفایی و مشارکت در دفاع و جنگ در عرصه‌های مختلف، و د) به‌کارگیری دانش اندوخته شده در حوزه‌های مختلف دفاعی و صنعتی کشور مورد بررسی قرار گرفت.

وی بابیان اینکه بررسی این اقدامات که از لابه‌لای اسناد، گزارش‌ها، تصاویر و البته مصاحبه با افراد مطلع به دست می‌آید، از دی‌ماه سال 1399 آغازشده است ادامه داد: تاکنون موفق به انجام حدوداً 30 مصاحبه عمیق، جمع‌آوری اسناد و مدارک موجود از اقدامات واحدهای جهاددانشگاهی تا حد ممکن و بررسی اسناد جهاددانشگاهی و ارائه گزارش‌های اجمالی از طرح‌ها و اقدامات مهم این نهاد در حوزه‌های پژوهشی (علی‌الخصوص در حوزه علوم انسانی) در دوران دفاع مقدس شده‌ایم.  

رئوف با اشاره به اینکه آنچه از سخنان و مستندات آشکارا به چشم می‌آید، تلاشی همه‌جانبه و مشارکتی گسترده است که سطوح مختلف فرهنگی، ستادی و عملیاتی ـ پژوهشی را شامل می‌شود گفت: در سطح فرهنگ عمومی، جهاددانشگاهی دوشادوش جامعه انقلابی به برگزاری برنامه‌های فرهنگی، کمک و حمایت از خانواده‌های رزمندگان، برگزاری مراسم تکریم و تجلیل از شهدا و تقویت و حفظ بنیه دفاعی و انقلابی می‌پرداخت.

وی در ادامه با اشاره به اینکه  جهاددانشگاهی در سطح علمی و دانشگاهی، در کنار فعالیت‌های ستادی علمی رزمندگان و فرهنگی در فضای دانشگاه، ارتباط میان دانشگاه، انقلاب و جنگ را حفظ و تداوم می‌بخشید گفت: این نهاد در سطح نظامی نیز با ارتباط مستقیم با خط مقدم جنگ و قرارگاه‌های پشتیبانی و لجستیکی، نیازها و اولویت‌های دفاعی کشور را در حوزه‌های آفندی و پدافندی تدارک می‌دید. این اقدامات شامل تعمیر قطعات، تجهیز و ارتقاء مهمات و توان دفاعی، افزایش برد و توان لجستیکی رزمی و ارتقاء توان دفاعی و دفاع از زیرساخت‌های حیاتی کشور می‌شود.

وی بابیان اینکه جهاددانشگاهی هم‌چنین، تلاشی گسترده در حوزه سلامت و اعزام پزشک و پرستار که نیاز مهم جنگ و حفظ جان رزمندگان محسوب می‌شد را در کنار ایجاد مراکز سلامت برای عموم جامعه در بخش‌های کم‌بضاعت‌تر پیگیری کرد ادامه داد: در کنار این اقدامات عملیاتی، پژوهش‌های علمی در جهت تقویت بنیه روانی رزمندگان و شناسایی نقاط مؤثر در جنگ روانی نیز جزو پژوهش‌های مهم و در دستور کارگروه علوم‌انسانی جهاددانشگاهی بود. پژوهشی که علاوه بر دانش نظری، بر حضور فیزیکی پژوهشگران و مصاحبه و گفتگو با رزمندگان و اسرای دشمن را طلب می‌نمود. در خلال همین پژوهش‌ها و حضور پژوهشگران در خط مقدم جنگ (منطقه عملیاتی کربلای یک ـ مهران ـ) بود که جهادگرِ پژوهشگر، شهید علی‌اکبر همتی‌مقدم در حین انجام پژوهش مورد اصابت ترکش قرارگرفته و به درجه رفیع شهادت رسید.  

عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه بابیان اینکه همه این اقدامات در کنار حضور مستقیم جهادگران در خطوط اصلی جنگ در اهواز و قرارگاه‌های عملیاتی و دفاع مستقیم در جهت حفظ آب‌وخاک میهن عزیزمان کارنامه گسترده جهاددانشگاهی در طول دفاع مقدس را سامان می‌دهد ادامه داد: شالوده و مفهوم جهاد در جهاددانشگاهی و پیوند همواره آن با آرمان‌ها و ارزش‌های انقلابی سبب شده است تا این نهاد انقلابی، با نگاهی وظیفه‌گرایانه در سطوح مختلف عرصه دفاع و حفظ ارزش‌های انقلاب و تقویت و تحکیم بنیه دفاعی کشور حضور یابد.

 وی در پایان با اشاره به اینکه تلاش‌های خستگی‌ناپذیر جهادگران که با رویکردی رسالت‌گونه دنبال شده است تا سال گذشته تنها در خاطر جهادگران و ایثارگران مخلص جهاددانشگاهی و در لابه‌لای اسناد و مدارک باقی‌مانده بود و باهمت گروه الهیات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی ثبت و ضبط آن آغازشده و امید آن است که با حمایت لازم از این پژوهش، نتایج ارزشمند آن به‌زودی منتشر شود.