تصویب طرح پژوهشی «راهکارهای جذب مخاطب برای فیلم های ایرانی در خارج از کشور، حال و آینده »

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه، طبق قراردادی با معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی، اجرای طرح پژوهشی «راهکارهای جذب مخاطب برای فیلم های ایرانی در خارج از کشور، حال و آینده» به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی واگذار شد. دکتر کمالی زاده مجری و مدیر علمی طرح در باره این طرح اظهار داشت:

بیش از چهار دهه از انقلاب‌ اسلامی و سرآغاز دوران جدیدی از سینمای ایران می گذرد و در طی این مدت شاهد افتخارآفرینی های فراوانی از سوی سینمای ایران در عرصه های جهانی بوده ایم، اگر چه این افتخارات هیچگاه به ایجاد یک تحول جدی در صنعت و اقتصاد سینمای ایران منتهی نشده است. همین مساله ضرورت توجه بیشتر به چشم اندازهای نوین سینمای ایران در عرصه بین المللی و برنامه ریزی برای حضور منظم و مقتدر در بازار سینمای جهان را اهمیتی صدچندان بخشیده است. یکی از مهمترین ابعاد نقش­آفرینی سینمای ایران در عرصه بین المللی، افزایش سهم ایران بر بازار بصری جهان است که می توان آن را نفوذ و گسترش سینمای ایران در بازارهای سینمایی تعبیر کرد. بر مبنای یک آسیب شناسی می توان مدعی بود که علیرغم سطح بسیار بالای آثار سینمایی ایران، عرصه سیاستگذاری و مدیریت سینمای ایران نتوانسته است که این پتانسیل بالا را به عاملی برای رونق صنعت و اقتصاد سینمای ملی از طریق جذب بازارهای سینمایی منطقه ای و جهانی قرار دهد. از سوی دیگر بین المللی شدن سینمای ایران را تنها نمی توان بر فروش بین المللی فیلم ها فروکاست. بین المللی شدن یک سینما در گرو رعایت الزامات و تضمناتی است که می توانند از ابعاد گوناگون تکنیکی آغاز شده و تا ابعاد سیاسی و فرهنگی و... توسعه یابند. بر مبنای چنین دیدگاهی، این پژوهش بدنبال آن است تا راهکارهای گوناگون جذب مخاطب بین المللی سینمای ایران را مورد بررسی و تدقیق قرار دهد. راهکارهایی که می توانند در حوزه های گوناگون حقوقی (تقنینی)، مدیریتی (اجرایی)، فنی (تکنیکی/ محتوایی)، فرهنگی (هنجاری)، سیاسی (دیپلماتیک و...) قرار داشته باشند.

ضرورت و اهمیت تحقیق :

بررسی راهکارهای جذب مخاطب بین المللی برای سینمای ایران از ابعاد گوناگون در شرایط کنونی حایز اهمیت است. بواسطه چنین اهمیتی است که شاهد شکل گیری «شورای عالی بین الملل سینمای ایران» در سالهای گذشته بوده ایم. آقای محمد مهدی حیدریان، رییس وقت سازمان سینمایی کشور، در نخستین جلسه این شورا «سامان دادن وظایف و عملکرد بخش بین الملل سینمای ایران در تعاریف جدید، توانمند سازی و ارتباط بخش خصوصی با سینمای جهان، تقویت حوزه های علمی و کمک به تجاری سازی محصولات سینمای ایران و ایجاد بازارهای بین المللی برای سینمای ایران» را گام هایی ابتدایی برای رسیدن به هدف مهم جهانی شدن سینمای ایران  اعلام می کنند. از این رو انجام پژوهش هایی از این دست می تواند نقش مهمی در پیشبرد این هدف مهم داشته باشد. 

 برخی دیگر از ضرورتهای پرداختن به این موضوع عبارتند از:

• تعداد جشنواره‌های بین المللی‌ مطرح‌ فیلم در جهان؛
• برجسته‌تر شدن اقتصاد در‌ سینما‌ و اهمیت یافتن نمایش بین المللی، فروش خارجی فیلم‌ و توزیع آن در بازارهای بین المللی، به عنوان یک بعد از بین المللی شدن‌ سینمای‌ یک کشور؛
• ساخت محصولات مشترک‌ بین‌ فیلمسازان کشورهای‌ مختلف، این‌ موضوع‌ با بعد قبلی بسیار در ارتباط‌ است؛
• افزایش کمی و نیز ارتقای کیفی جشنواره‌های گوناگون بین المللی در ایران،‌ همچون‌ جشنواره‌های فیلم فجر، کودکان، رشد و...؛

توانایی جلب‌ مخاطبان گسترده در جهان‌ و تأثیرگذاری فکری و فرهنگی بین‌ المللی، که‌ می‌توان آن را مهم‌ترین رسالت سینمای ایران در عرصه بین الملل دانست. به خصوص‌ درباره تأثیر فرهنگی سینمای ایران، اعتقاد بر‌ این‌ است‌ که «زبان بین‌ المللی‌ سینما، زبان دل است، نه زبان‌ زبان، نه‌ زبان چشم، نه زبان گوش» (میر احسان،1383)

حضور بین المللی سینمای ایران و افتخاراتی که در این زمینه کسب کرده است، ضرورت نگاهی متفاوت به این عرصه هنری را دوچندان کرده است. سینمای ایران مهمترین عرصه تجلی بین المللی فرهنگ و هنر ایرانی است و از این رو مهمترین بازنمایی ملی ایرانیان در چشم و ذهن جهانیان به شمار می رود. برای تحقق این مهم، تلاش در جهت بین المللی کردن سینمای ایران و حضور موفق این سینما در بازارهای جهانی، از اولویتهای اساسی نظام سیاستگذاری سینمایی در ایران است که این پژوهش بدنبال پرکردن برخی خلاء های موجود در این زمینه خواهد بود.

نظام سیاستگذاری و مدیریت در سینمای ایران- همانند سایر حوزه های سیاستگذاری و مدیریت دولتی در ایران – از فقدان دسترسی و بهره گیری از تجارب منطقه ای و بین المللی به شدت رنج می برد و همین مساله نیز امکان استفاده بهینه از فرصتهای موجود و تسهیل روند توسعه یافتگی در مسایل مدیریتی و سیاستی در حوزه فرهنگی را برای ما دشوار ساخته است. این پژوهش می تواند امکان بهره گیری از تجارب سایر کشورها در عرصه ایجاد سینمای جهانی را برای کلیه دست اندرکاران و سیاستگذاران عرصه سینمای کشور فراهم آورد.

تجارب برخی کشورهای موفق در عرصه توسعه سینمای ملی و حتی سینمای تجاری مثل فرانسه دهه 50 قرن بیستم یا کره­جنوبی دهه های اخیر نشان می دهد که آنها نیز روند توسعه روزافزون سینمای ملی را با الگوگیری و کسب تجارب موفق سینمایی در جهان پیگیری کرده و از این تجارب در جهت بهبود روند سیاستگذاری و مدیریت سینمایی در داخل کشورشان بهره فراوان برده اند. این پروژه نیز درصدد انجام پژوهشی در راستای پیشبرد این امر ملی است.

هدف اصلی:

• شناسایی مهمترین راهکارها و راهبردهای جذب مخاطب بین المللی برای سینمای ایران

اهداف فرعی:

• شناخت راهکارهای درون سینمایی (تکنیکی) جذب مخاطب خارجی سینمای ایران
• شناخت راهکارهای درون سینمایی (محتوایی) جذب مخاطب خارجی سینمای ایران
• شناخت راهکارهای فراسینمایی (حاکمیتی/ سیاستگذاری/ حقوقی) جذب مخاطب خارجی سینمای ایران

شناخت راهکارهای فراسینمایی (حاکمیتی/ اجرایی/ مدیریتی) جذب مخاطب خارجی سینمای ایران