طرح پژوهشی ارزیابی پیامدهای اجتماعی شیوع کرونا با تأکید بر «نهاد خانواده»

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه؛ طرح پژوهشی «ارزیابی پیامدهای اجتماعی شیوع کرونا با تأکید بر نهاد خانواده» در راستای رسالت پژوهشگاه و همچنین با توجه به خلأ داده‌ای محسوس در زمینه پیامدهای اجتماعی شیوع ویروس کرونا در سطح جامعه به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی این پژوهشگاه مورد بررسی و اجرا قرار گرفته است. مدیران این طرح پژوهشی غلامرضا اسکندریان و هادی برغمدی از ارائه گزارش نهایی این طرح در پایان خردادماه 1401 خبر دادند و در رابطه با جزئیات آن بیان کردند: در اواخر سال 1399 اجرای این طرح پژوهشی آغاز شده است.  از ویژگی‌های شاخص این طرح اجرای آن در سطح ملی و بررسی تخصصی پیامدهای ویروس کرونا در حوزه نهاد خانواده است. بر اساس این ویژگی‌ها، این طرح از جمله طرح‌های پژوهشی متمایز در سطح کشور قلمداد خواهد شد.
اسکندریان گفت: داده‌های این پیمایش ملی با استفاده از تکنیک مصاحبه‌های تلفنی و بر مبنای تعداد 2012 مصاحبه ساختاریافته گردآوری شده است. واحد مشاهده در این پیمایش افراد بزرگتر از 15 سال و واحد تحلیل خانوار بوده است.
همچنین وی افزود در پاییز سال 1400 جمع آوری داده‌های به اتمام رسید و در زمستان همان سال گزارش اولیه در قالب داده‌های پیمایش منتشر شده و در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است.

سلامت به عنوان مهمترین عامل خوشبختی از نگاه جامعه ایرانی

هادی برغمدی به یکی از نتایج این طرح اشاره کرد و گفت: همواره یکی از سوال‌های پرتکرار در پیمایش‌های مختلف موضوع عوامل خوشبختی از نگاه جامعه ایرانی بوده که در این پیمایش نیز مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس داده‌های به دست آمده شاهد بودیم تغییرات نگرشی بسیار شگرفی در سطح جامعه ایجاد شده است.  نتایج این پیمایش نشان می‌دهد، موضوع سلامت و تندرستی به عنوان مهمترین عامل خوشبختی با اختلاف بسیار زیادی نسبت به سایر عوامل معرفی شده است. بررسی نتایج سایر پیمایش‌ها بیانگر آن است که این عامل تاکنون در جایگاه نخستین و مهمترین عامل خوشبختی قرار نداشته است. به عنوان مثال در پیمایش ملی خانواده که در سال 1396 انجام شد، سلامت در جایگاه دوم و بعد از ثروت و پول قرار داشت.

78 درصد از خانواده‌های ایرانی موافق باز شدن مدارس و حضوری شدن تحصیل بودند

اسکندریان اشاره کرد یکی دیگر از ابعادی که در این طرح مورد بررسی قرار گرفت مسائل آموزشی بود، داده‌های مستخرج از این طرح نشان داد برخلاف تصور رایج مبتنی بر مخالفت خانواده‌ها با بازگشایی مدارس، 73 درصد از خانواده ها بی قید و شرط و 5 درصد هم با شرط رعایت اصول بهداشتی خواستار باز شدن مدارس و حضوری شدن تحصیل دانش آموزان بودند. مهمترین عامل این اتفاق هم پایین بودن کیفیت آموزش غیرحضوری و به دنبال آن افت تحصیلی دانش آموزان بوده است.

سلامت روان زنان به مراتب خیلی بیشتر از مردان به مخاطره افتاد

برغمدی در ادامه گفت: در این پیمایش سلامت روان خانواده‌ها نیز مورد توجه قرار گرفت و داده‌ها نشان داد که از دست دادن شغل به عنوان یک عامل بسیار مهم که خانواده‌های بسیاری در طول دوران همه گیری ویروس کرونا با آن درگیر بودند باعث کاهش سلامت روان خانواده‌ها شده است. همچنین سلامت روان بین خانم‌ها به مراتب خیلی بیشتر از آقایان تحت تأثیر قرار گرفته است و افرادی که پیش از این در حوزه سلامت روان با مشکلاتی مواجه بودند، به شدت در معرض خطر قرار داشتند.

اسکندریان در پایان خاطر نشان کرد: مسئله اصلی این پژوهش این بود که مشخص نماییم پیامدهای شیوع ویروس کرونا فقط مربوط به حوزه سلامت نبوده و حوزه‌های مختلفی را درگیر کرده است و هدف اصلی آن نیز شناسایی پیامدهای مرتبط با نهاد خانواده بوده و تمامی دستگاه‌هایی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم با نهاد خانواده در ارتباط هستند از جمله سازمان امور اجتماعی وزارت کشور، وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت، شهرداری‌ها، وزارت کار، رفاه و تامین اجتماعی می‌توانند برای سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های خود از این نتایج استفاده کنند.