یازدهمین نشست "راهکارهای مهار تورم در ایران" در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی برگزار شد

یازدهمین نشست "راهکارهای مهار تورم در ایران" در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با حضور آقای دکتر افقه، عضو هیات علمی دانشگاه چمران، آقای دکتر شقاقی، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی، آقای دکتر شکیبا، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، آقای دکتر مطلبی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، آقای دکتر رنجبرکی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی و خانم دکتر شمس الاحرار، استاد دانشگاه و همکار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، برگزار شد.

در ابتدا دکتر شقاقی ضمن بیان اصطلاح پدیده ی "تورم ساختاری"، اذعان داشتند: تورم در کشور ما مساله ی تازه ای نیست بطوریکه طی ۵۰ سال گذشته، اقتصاد ما ( بجز دهه ۴۰ با میانگین تورم و رشد اقتصادی به ترتیب 4/1 و 16/3 درصد ) همواره دچار تورم دو رقمی بوده و این در حالی است که علاوه بر نقدینگی، کمبود عرضه نیز در بوجود آمدن تورم، تاثیرگذار بوده است.

ایشان از مشکلات اقتصاد ایران با نام "سیاه چاله اقتصاد ایران" نام برده و گفتند: با وجود داشتن یک محیط نفتی، رانتی و انحصاری در طی ۵۰ سال گذشته، حل این سیاه چاله تقریبا غیرممکن است، بطوریکه قوانین و نهادها، با وجود ذینفعان و گذر از این سیاه چاله، تبدیل به نهادهای کاریکاتوری شده و این نیز خود سبب ایجاد انحراف تولید، ناکارآمدی ابزارهای اقتصادی، عدم وجود بودجه و بانک به معنای واقعی، و نهایتا افزایش نقدینگی و تورم می گردد. علاوه بر این مساله، مشکلات دیگری نیز وجود دارد: 2-وجود شکاف تولید در طی ۵۰ سال گذشته 3- عدم وجود نظام بودجه ریزی در ایران ( در کشور ما کسری بودجه دولت از روش هایی همچون استقراض از بانک مرکزی، بانکها، صندوق توسعه ملی رفع می شود. از طرفی ساختار معیوب بانکها و دست بردن به منابع آنها توسط دولت، سبب ایجاد ناترازی در بانکها شده است که این مسأله در بوجود آمدن تورم نقش مهمی دارد.) 4- ناترازی ارزی و خروج سرمایه از کشور. 5- وجود صندوق های بازنشستگی ( با اثرگذاری بر روی کسری بودجه باعث ایجاد تورم می شوند).

در ادامه دکتر شقاقی بیان داشتند: اصلاحات هزینه بسیار زیادی برای کشور بدنبال خواهد داشت بطوریکه در دهه ی پیش رو، با موتورهای تورمی از جمله موارد زیر روبرو خواهیم شد: ۱-ابرچالش نوظهور صندوق های بازنشستگی که با ایجاد کسری بودجه سبب بروز تورم شدیدی خواهند شد. ۲- ابرچالش نشست زمین در برخی مناطق ( ۳۰ سانتی متر در شهر اصفهان) ۳- ابر چالش فرسودگی زیرساختها ( بدلیل ایجاد استهلاک بالا) که جهت حل آن در دهه ۱۴۰۰, حدود یک تریلیون دلار سرمایه نیاز است این درحالیست که میزان تولید ما نسبت به کشورهای عربستان و ترکیه بسیار کم است و نتیجه این چیزی جز ورود کشور به دوران حیرت و بروز افسردگی نخواهد بود. در انتها ایشان اذعان داشتند با وجود این سیاه چاله اقتصادی و زی نفعان آن، همچنین ضعف در قوانین، بنظر می‌رسد کشور ما ظرفیت شکستن این سیاه چاله را نخوهد داشت.

سپس دکتر اقفه گفتند: مشکلات اقتصادی در کشور ما ریشه غیر اقتصادی دارد و درصورت درست نشدن آن ها، اقتصاددانان توان حل مشکل تورم را نخواهند داشت. ایشان در ادامه اذعان داشتند با توجه به اینکه هر کشوری شرایط خود را دارد، بنابراین مقایسه کشور با دیگر کشورهای همسایه نه تنها کار درستی نیست بلکه ما را به خطا می اندازد.

در ادامه دکتر افقه بیان کردند: مشکلات در کشوری که اولویت آن بجای معیشت، تولید و رفاه، مسائل سیاسی و ایدئولوژیکی است، حل شدنی نمی باشد. نکته مهم این است که سرمایه اصلی یک کشور، مردمان آن مملکت می باشند و این همان قرار گرفتن در مسیر توسعه است. سپس ایشان گفتند: روی آوردن به درآمدهای نفتی بجای توجه به تولید و اشتغال و همچنین رفع کسری بودجه از روش استقراض از مردم ( اوراق بدهی)، استقراض از بانکها و استقراض از خارج ( که بدلیل وجود تورم منتفی است) خود نیز سبب بروز تورم بالاتر شده است.

 در انتها ایشان حل کوتاه مدت تورم را FATF و رفع تحریم ها و حل بلندمدت را تحولات فکری، ساختاری دانسته همچنین تربیت حکمرانان و ایجاد دولت توسعه ای، گسترش مبانی توسعه ای و تغییر نگرش حاکمان را در رسیدن به این هدف، الزامی دانستند.