هفتمین پیشنشست دومین همایش بین المللی حکمرانی و کشورداری در ایران برگزار شد
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی، به مناسبت هفته پژوهش، هفتمین پیش نشست دومین همایش بین المللی حکمرانی و کشورداری در ایران که به واکاوی ابعاد مختلف حکمرانی در حوزههای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی اختصاص داشت، دوشنبه ۲۴ آذرماه در این پژوهشگاه برگزار شد.
در این نشست بابک ارسیا عضو هیئت علمی گروه پژوهشی علوم سیاسی پژوهشگاه، به بررسی نقش و عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی بهعنوان نهاد بالادستی سیاستگذاری فرهنگی کشور پرداخت. وی با تأکید بر جایگاه قانونی و تاریخی شورا، کارآمدی نهادی و میزان مشروعیت فرهنگی و سیاسی آن را در فضای دانشگاهی را محل مناقشه دانست.
ارسیا با اشاره به نتایج تحلیل محتوای اسناد بالادستی، بهویژه «سند دانشگاه اسلامی»، تصریح کرد که شورای عالی انقلاب فرهنگی در عمل بیشتر واجد کارکردی قرارگاهی و دستوری بوده و از رویکرد مشارکتی و شبکهای فاصله دارد. وی ضعف ضمانت اجرایی مصوبات، فقدان سازوکارهای نظارتی مؤثر و فاصله میان سیاستگذاری و اجرا را از عوامل کاهش کارایی نهادی شورا برشمرد و بر ضرورت اصلاح ساختار تصمیمگیری و گسترش مشارکت دانشگاهیان تأکید کرد. در این نشست، حذف جهاددانشگاهی از ترکیب شورا نیز مورد نقد قرار گرفت و بر اهمیت بازگشت این نهاد بهمنظور تقویت پیوند شورا با دانشگاه تأکید شد.
همچنین سیدرضا شاکری عضو هیئت علمی گروه پژوهشی علوم سیاسی پژوهشگاه، مفهوم کارآمدی را بهعنوان یکی از مفاهیم بنیادین در حکمرانی دولتهای معاصر مورد بررسی قرار داد. وی با تفکیک رویکردهای عملکردی و هنجاری، رابطه دولت و مجلس را بر مبنای رویکرد هنجاری و با اتکا به قانون اساسی تحلیل کرد و با مرور تاریخی این رابطه، به چهار دوره بحرانی در مناسبات دولت و مجلس اشاره نمود. به گفته شاکری، تضعیف پایبندی نهادی به قانون اساسی از عوامل اصلی کاهش کارآمدی حکمرانی سیاسی بوده است.
در این نشست خسرو قبادی عضو هیئت علمی و مدیر گروه پژوهشی علوم سیاسی پژوهشگاه، در سخنرانی خود با عنوان «پاسخگویی و حاکمیت قانون؛ شروط لازم برای حکمرانی (خوب) در ایران»، به تبیین مفهومی حکمرانی و شاخصهای حکمرانی خوب پرداخت. وی با اشاره به شاخصهای ششگانه بانک جهانی، پاسخگویی و حاکمیت قانون را بهعنوان شروط لازم تحقق حکمرانی خوب در ایران معرفی کرد و سایر شاخصها را در حکم شروط کافی دانست.
در ادامه، محمد کمالیزاده یکی دیگر از اعضای هیئت علمی پژوهشگاه، نتایج پژوهشی دانشگاهی با رویکرد تحلیل گفتمان را ارائه کرد که به بررسی سیر تحول گفتمانهای حاکم بر سیاستگذاری سینمایی ایران از دهه ۶۰ تا دهه ۹۰ میپرداخت. وی با تبیین مبانی نظری و پرسشهای تحقیق، سینما را یکی از مهمترین عرصههای بازتاب و تقابل گفتمانهای قدرت در جمهوری اسلامی ایران معرفی کرد.
به گفته کمالیزاده، سیاستگذاری سینمایی در دهه ۶۰ متأثر از ارزشهای ایدئولوژیک و انقلابی، در دهه ۷۰ واجد تنوع نسبی گفتمانی و در دهههای ۸۰ و ۹۰ متأثر از مفاهیمی چون مردمگرایی، عدالت فرهنگی و مبارزه با فساد بوده است؛ با این حال، الگوی کلی سیاستگذاری همچنان ماهیتی از بالا به پایین و کنترلی داشته است. وی نبود نظام سیاستگذاری مشارکتی و نقش محدود نهادهای مدنی و صنفی را از عوامل تداوم چالشها در حکمرانی سینمایی دانست.
در بخش پایانی هفتمین پیش نشست دومین همایش بین المللی حکمرانی و کشورداری در ایران، محمد بابایی عضو هیئت علمی و رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی، مقالهای با عنوان «تبیین الگوی حکمرانی جنبشهای اجتماعی؛ از تقابل تا تعامل و مشارکت» ارائه کرد.
بابایی با تأکید بر تحول جنبشهای اجتماعی به شبکههای افقی و غیرمتمرکز، مفهوم «حکمرانی شبکهای جنبشهای اجتماعی» را بهعنوان چارچوبی نوین معرفی کرد.
وی با اشاره به نقش ساختار فرصت سیاسی، ظرفیت شبکهای جنبشها و کیفیت رابطه دولت و جامعه مدنی، تصریح کرد که در نظامهای سیاسی بستهتر، حکمرانی جنبشها به سمت کنترل و در نظامهای بازتر به سمت تعامل و مشارکت حرکت میکند. وی در پایان بر ضرورت گذار دولتها از «حکمرانی کنترلی» به «حکمرانی یادگیرنده»، ایجاد نهادهای میانجی و افزایش شفافیت تأکید کرد و از جنبشهای اجتماعی خواست با تقویت ساختارهای شبکهای تابآور، نقش فعالتری در فرآیند سیاستگذاری عمومی ایفا کنند.
این نشست علمی با طرح پرسشها و گفتوگوی حاضران به کار خود پایان داد.
نظر شما :